Canu Heledd
Jes. MS 111 (Llyfr Coch Hergest)
col. 1044-1049

Sefỽch aỻann vorynnyon asyỻỽch werydre
gyndylan; ỻys benn gỽern neut tande;
gỽae ieueinc a eidun brotre ~
vn prenn agouit arnaỽ odieinc ys odit;
ac a uynno duỽ derffit,
Kynndylan caỻon iaen gaeaf; awant
tỽrch trỽy y benn; cu arodeist yr cỽrỽf trenn,
Kynndylan caỻon godeith wannwyn. ogyflỽ-
yn amgyuyeith. yn amỽyn tren tref diffeith,
Kyndylan befyrbost kywlat. kadỽynaỽc kil-
dynnyaỽc cat. amucsei tren tref y dat,
Kyndylan beuyrbỽyỻ ovri. kadỽynaỽc kynn-
dynnyaỽc ỻu; a mucsei tren hyt travu,
Kyndylan caỻon milgi pan disgynnei ygkym-
elri cat; calaned aladei,
Kynndylan caỻon hebaỽc. buteir ennwir
gynndeiryaỽc. keneu kyndrỽyn kyndȳnyaỽc,
Kynndylan caỻon gỽythhwch. pan disgynnei
ympriffỽch cat. kalaned yn deudrỽch,
Kyndylan gulhỽch gynnifiat ỻeỽ. blei dilin
disgynnyat; nyt atuer tỽrch tref y dat,
Kyndylan hyt tra attat yd adei. y gaỻon mor
wylat; gantaỽ mal y gỽrỽf y gat~
Kyndylan powys borffor wych yt; heỻ esbyt
bywyt ior; keneu kyndrỽyn kỽynitor, ~
Kyndylan wynn uab kyndrỽyn; ny mat wisc
baraf am y drỽyn; gỽr ny bo gỽeỻ no morwyn,
Kyndylan kymỽyat ỽyt: ar meith yd nabydy
lỽyt; am drebỽỻ tỽỻ dy ysgỽyt, ~
Kynndylan kaedi y riỽ. yny daỽ ỻoegỽrwys
hediw; amgeled am vn nydiỽ, ~
Kyndylan kae di y nenn. yny daỽ ỻoegyrwys
drỽy dren; ny elwir coet ovn prenn~
Gan vygcaỻon .i. mor dru kyssyỻtu ystyỻot
du; gỽynngnaỽt kyndylan kyngran canỻu,
Staueỻ gyndylan ys tywyỻ heno heb dan heb

[1044]

=========================================

wely; wylaf wers. tawaf wedy,
Staueỻ gyndylan ystywyỻ heno. heb dan heb
gannwyỻ; namynduỽ pỽy am dyry pỽyỻ,
Staueỻ gyndylan ystywyỻ heno. heb dan heb
oleuat; elit amdaỽ amdanat,
Staueỻ gyndylan ystywyỻ y nenn. gỽedy gỽen
gyyweithyd; gỽae ny wna da aedyuyd,
Staueỻ gyndylan neut athwyt hebwed, mae
ymbed dy yscỽyt; hyt tra uu nybu doỻ glỽyt,
Staueỻ gyndylan ys digaryat heno. gyỽedyyr
neb pieuat: owi a angheu byrr ymgat,
Staueỻ gyndylan nyt esmỽyth heno. arben̄
carrec hytwyth; heb ner. heb niuer. heb amỽyth,
Staueỻ gyndylan ystywyỻ heno. heb dan heb
gerdeu; dygystud deurud dagreu~
Staueỻ gyndylan ystywyỻ heno. heb deulu;
hidyl men yt gynnu,
Staueỻ gyndylan amgỽan y gỽelet. heb doet
heb dan; marỽ vyglyỽ. buỽ mu hunan,
Staueỻ gyndylan yspeithwac heno. gỽedy
ketwyr uodaỽc; eluan kyndylan kaeaỽc,
Staueỻ gyndylan ysoergrei heno. gỽedy y parch
ambuei: heb wyr heb wraged ae katwei,
Staueỻ gyndylan ys araf heno, guedy coỻi y
hynaf; y maỽr drugaỽc duỽ pawnaf,
Staueỻ gyndylan ystywyỻ y nenn. gỽedy dyua
oloegyrwys; kyndylan ac eluan powys ~
Staueỻ gyndylan ystywyỻ heno. oblant kyn-
drỽyn; kynon agỽiaỽn agyỽyn;
Staueỻ gyndylan am erwan. pob awr gỽedy
maỽr ymgynyrdan; amweleis ar dyben̄tan,
Eryr eli ban ylef ỻewssei gỽyr ỻynn; creu
caỻon kyndyỻan wynn,
Eryr eli gorelwi heno y gỽaet gỽyr gỽynn novi;
ef ygoet t'rỽm hoet y mi ~
Eryr eli eglywaf heno. creulyt yỽ nys beidyaf,
es ygoet tỽrỽm hoet arnaf.
Eryr eli gorthrymet heno. diffrynt meissir
mygedaỽc; dir brochuael hir rygodet,
Eryr eli echeidỽ myr. ny threid pyscaỽt ynebyr,
gelỽit gỽelit owaet gwyr,
Eryr eli gorymda coet. kyuore kinyaỽa; ae
ỻaỽch ỻỽydit ydraha, Eryr penngỽern penn
garn ỻỽyt. aruchel yatles. eidic amgic,

[1045]

=========================================

Eryr penngỽern penngarn ỻỽyt, aruchel y euan,
eidic amgic kynndylan,
Eryr penngỽern pengarn ỻỽyt. aruchel y adaf
eidic amgic agaraf,
Eryr penn gỽern peỻ galwaỽt heno. ar waet gỽ-
yr gỽylat; ry gelwir trenn tref difaỽt,
Eryr penngỽern peỻ gelwit heno. ar waet gỽyr
gỽelit; rygelwir trenn tref lethrit,
Eglỽysseu bassa yorffowys heno. y diwed ymgynnỽ-
ys. cledyr kat caỻon argoetwis,
Eglỽysseu bassa ynt ffaeth heno. vyn tauaỽt ae
gỽnaeth; rud ynt ỽy rwy vy hiraeth,
Eglỽysseu bassa ynt yng heno. yetiued kyndrỽyn;
tir mab lan kyndylan wynn,
Eglỽysseu bassa ynt tirion heo. y gỽnaeth eu
meiỻyon; rud ynt ỽy. rỽy vyng caỻon.,
Eglỽysseu bassa coỻassant eubreint. gỽedy y diua
oloegyrwys; kyndlan ac eluan powys,
Eglỽysseu bassa ynt diua heno. ychetwyr ny pha-
ra; gỽyr a wyr ami yma,
Eglỽysseu bassa ynt baruar heno. aminneu ỽyf
dyar; rud ynt ỽy rỽy vyggalar,
Y drefwenn ymbronn y coet. ysef y yỽ yhefras eiryo-
et; ar wyneb y gỽeỻt y gỽaet,,
Y drefwen̄ ynyt hymyr y hefras yglas vyuyr; y
gwaet adan draet y gỽyr,
Y dref wen̄ yny dyffrynt ỻawen ybydeir ỽrth gy-
nanrud kat: y gỽerin neurderynt,
Y dref wenn rỽng trenn athrodwyd. oed gnodach
ysgỽyt tonn; yndyuot o gat no gyt ych yechwyd,
Y dref wenn rỽng trenn athraual. oed gnodacy y
gauet; ar wyneb gỽeỻt noc eredic brynar,
Gỽynn ybyt freuer mor yỽ diheint. heno gỽedy
coỻi kenueint; oanffaỽt vyntauaỽt yt lesseint,
Gỽynn y byt freuer mor yỽ gỽann heno. gỽe-
dy agheu eluan; ac eryr kyndrỽyn kyndylan,
Nyt angheu ffreuer. am de heno amdamorth
brodyrde; duhunaf wylaf uore,
Nyt angheu ffreuer am gỽna heint o dechreu
nos hyt deweint; duhunaf wylaf bylgeint,
Nyt āgheuffreuer amtremyn heno. am gỽna
grudyeu melyn; achocheu dagreu dros erchỽyn,
Nyt angheu ffreuer aerwinaf heno. namyn
myhun; ny wan glaf vymbrodyr amtymyr agỽy=
[naf,

[1046]

=========================================

Ffreuer wenn brodyr athuaeth. ny bannoedynt
ordiffaeth. wyr ny uegynt vygylyaeth,
Ffreuer wenn brodyr athuu. pannglywynt gyỽ-
renin ỻu; ny echyuydei ffyd ganthu, ~
Mi affreuer amedlan. kyt yt uo cat ymbop
mann. nyn taỽr ny ladaỽr an rann,
Y mynyd kyt at uo vch. nyt eidigafaf ydỽyn
vymbuch; ys ysgaỽn gan rei vy ruch,
amhaual ar auaerỽy. yd a atren ynytrydonỽy;
ac yd a atỽrch ym marchnỽy ~
Am haỽl ar eluyden ydaa trydonỽy yn tren;
ac ydaa geirỽ yn alwen,,
Kynn bu vygkylchet croen gauyr galet; chỽ-
annaỽc y gelein rym goruc ynuedw ued bryum,
Kynn bu vygkylchet croenneu gauyr galet. ke-
lyngar y ỻiỻen; rym goruc y uedỽ ued trenn,
Gỽedy vymbrodyr o dymyr hafren. yamdỽylan
dỽyryỽ; gỽae vi duỽ vy mot yn vyỽ,
Gỽedy meirch hywed achocwed diỻat. a phlỽ-
aỽr melyn; edeirnyaỽn ny buant gerdennin,
acherd neb nyt aethant ymbuỽ; gorwynny-
onn gỽyr a uchuant. ,
Gỽarthec edeirnyaỽn ny buant gerdnnin. a-
chant neb nycherdynt; ymbyỽ gorỽynnyon
gỽr eduyn warth gỽarthegyd gỽerth gỽyla ne-
gyd: ar adyuo dragỽarth ae deubyd. mi awydỽn
aoed da. gỽaet am y gilyd gwrda,
Bei gỽreic gyrthmỽl. bydei gỽan hediỽ; bydei
bann ydisgyr hi gyua diua ỽ gỽyr,
Tywarchen ercal ar erdywal wyr. oetined mor-
yal; agỽedy rys macrysmal,
Heled hỽyedic ym gelwir. o duỽ pa diỽ yth rodir;
meirch vymbro ac eu tir,
Heled hỽyedic amkyueich. oduỽ padiỽ ythrodir
gurumseirch. kyndylan ae bedwar degmeirch,
Neursyỻeis olygon ardirion dir. orrsed orwyn-
nyon; hir hỽyl heul hỽy vyghouyon,
Neurỻysseis odinỻe ureconn ffreuer werydre.
hiraeth amdamorth vrodyrde.,
Marchaỽc o gaer adanaỽ. nyt oed hỽyr agỽyn-
nyon; gỽr o sanneir,
ỻas vymbr^odyr ar vnweith. kynan kynndylan
kynnwreith; yn amỽyn tren tref diffeith,

[1047]

=========================================

Ny sanghei wehelyth ar nyth kyndylan. ny the-
chei droetued vyth ny uagas y uam uab ỻyth,
Brodyr ambỽyat ny vaỻ. adyuynt ual gỽyal
coỻ o vn yun edynt oỻ, ~
Brodyr ambỽyat aduc duỽ ragos. vy anffaỽt
ae goruc; ny obrynynt ffaỽ yr ffuc ~
Teneu awel tew ỻetkynt pereid y rycheu. ny-
phara ae goreu; ar a uu nat ydynt~
as clywo aduỽ adyn. asclywo y ieueinc ahyn;
meuyl barueu madeu hedyn~
Ymbyỽ ehedyn ehedyei. diỻat yn aros gỽaed-
vei; ar glas vereu haf n^ỽyfei,
Ryuedaf dincleir nadiỽ yn ol kilyd keluyd clyỽ;
yggỽaỻ tyrch torri cneu kynỽ ~
Ny ỽy ae nyỽl ae mỽc ae ketwyr yn kyuamỽc;
ygỽeirglaỽd aer yssyd drỽc ~
Edweis y weirglaỽd aer ysgỽyt. digyuyng
dinas y gedyrn; goreu gỽr garanmael,
Karanmael kymỽy arnat atwen dy ystle o-
gat; gnaỽt man ar gran kyniuiat ~
Kymỽed ognaỽ ỻaỽ hael; mab kynndylan
clot auael: dywedỽr kynndrỽynin caranmael,
Oed diheid ac oed. oed diholedic. tref tata a geissy-
wys. caranmael yn ynat, ~
Karanmael kymwed o gnaỽ. mab kyndylan
clot arỻaỽ; nyt ynat kyt mynat o honaỽ,
Pan wisgei garanmal. gatpeis kynndylan,
aphyrydyaỽ y onnen; ny chaffei ffranc tranc
Amser y bum vras vỽyt. nydyrchafỽn =oebenn,
vy mordỽyt; yr gỽr agỽynei claf gornỽyt,
Brodyr ambỽyat inneu; nyscỽynei gleuyt corn-
nỽydeu; vn eluan kyndylan deu,
Nymat wisc briger. nywdirper oỽr yn diruaỽr
gywryssed; nyt oed leuaỽr vymbroder,
Onyt rac agheu ac aeleu maỽr. agloes glas
uereu; ny bydaf leuaỽr inneu,
Maes maodyn neus cud reỽ. o diua da y odeỽ;
ar ued eirinued eiry tew ~
Tom elwithan neusgỽlych glaỽ. maes mao-
dyn ydanaỽ; dylyei gynon y gỽynaỽ~
Pedwarpỽnn broder am bu. ac y bob un penn
teulu; ny wyr tren perchen ydu,
Pedwarpỽnn broder ambuant. ac y bopun gorỽ-
yf nỽyvant; ny wyr tren perchen kugant~

[1048]

=========================================

Pedwarpỽn terwyn oadwyn. vrodyr ambuant
o gyndrỽyn; nyt oes y drenn berchen mỽyn, ~
Gosgo yghot adot arnat. nyt ỽyt bylgeint
gyuot; neum gỽant ysgỽr o gỽrr dy got, ~
Gosgo di yghot athec. nyt ỽyt ymadraỽd
dibech; nyt gỽiỽ clein yth grein y grech,

[1049]

SOURCE:
Poetry from the Red Book of Hergest. ed. by J. Gwenogvryn Evans. Llanbedrog, 1911.